Klinikiniai atvejai Galvos smegenø veniniø anèiø trombozë: trys klinikiniai atvejai ir literatûros apþvalga R. Gleiznienë* U. Matyþenok* T. Bagavièius* R. Nylander** *Lietuvos sveikatos mokslø universiteto Radiologijos klinika **Upsalos universitetinë ligoninë, Neuroradiologijos skyrius, Ðvedija Santrauka. Galvos smegenø veniniø anèiø trombozë reta patologija, kuri pasiþymi didele su ke lian èiø prieþasèiø, klinikiniø simptomø, neurovizualiniø pokyèiø ávairove. Pristatomi trys kli ni ki niai ve ni niø an èiø trom bo zës at ve jai ir ap þvel gia ma li te ra tû ra. Nag ri në ja mi ðios pa to lo gi jos etio lo gi niai fak to riai, po ky èiai ti riant kom piu te ri nës to mog ra fi jos ir mag ne ti nio re zo nan so tomografijos metodais, jos diferencinë diagnostika. Raktaþodþiai: galvos smegenø veniniø anèiø trombozë, vidurinës ausies uþdegimas, me - nin gi tas, empiema, geriamieji kontraceptikai, kompiuterinë tomografija, magnetinio re zo - nan so tomografija. Neurologijos seminarai 2011; 15(47): 52 57 ÁVADAS Galvos smegenø veniniø anèiø trombozë (VAT) tai galvos smegenø veninës kraujotakos sutrikimas dël smegenø kietojo dangalo veniniø anèiø trombozës, pasireiðkiantis ávairia bendracerebrine ir þidinine simptomatika [1]. VAT yra retai sutinkama liga, jos klinika yra sunki ir gali varijuoti. VAT ser ga ávai raus am þiaus þmo nës, ta èiau daþ niau 20 35 m. am þiaus mo te rys. Mo te rø ir vy rø san ty kis 1,29 : 1 (61% mo te rø su gal vos sme ge nø ve ni niø an èiø trom bo ze yra 20 35 m. am þiaus) [2]. Di des ná mo te rø ser - ga mu mà le mia ge ria mø jø kon tra cep ti kø var to ji mas, nëð tu - mas, gim dy mas ir po gim dy vi nis lai ko tar pis, pa kai ti në hor - mo nø te ra pi ja [3, 4]. Jau nuo 1960 m. bu vo þi no ma, kad ge - riamieji kontraceptikai gali sukelti venø trombozæ, taèiau iki ðiol ið lie ka daug ne su ta ri mø dël ri zi kos dy dþio, trom bo - zæ su ke lian èio hor mo no ti po ir do zës [5]. Be to, mo te rims, ku rios var to ja ge ria muo sius kon tra cep ti kus ir yra nu sta ty - tos fak to riaus V Lei den o mu ta ci jos, pro tei nø S, C ir an ti - trom bi no III de fi ci tas, trom bo zës ri zi ka yra di des në [6]. VAT daþ nis tarp vai kø yra 0,67 at ve jo 100 000 vai kø per me tus [7]. A. Tow bin duo me ni mis, 1973 m. VAT bu vo ras ta 9% ið 182 au to psi jø. A. Daif duo me ni mis (1995 m.), Sau do Ara bi jo je VAT diag no zuo ta 7 ið 100 000 sta cio na ri - zuo tø li go niø [2]. Adresas: Dr. R. Gleiznienë LSMU Radiologijos klinika Eiveniø g. 2, LT-50009 Kaunas Tel. (8 618) 22882, el. paðtas: rymangleiz@gmail.com Pa di din tos ri zi kos gru pei pri klau so hi po vo le mið ki, ûminëmis sisteminëmis ligomis sergantys kûdikiai ir naujagimiai. Pre dis po nuo jan tys fak to riai: hi per ko a gu lia ci nës bûk - lës (tarp jø ir ge ria mø jø kon tra cep ti kø var to ji mas); nëð tu - mas ir po gim dy mi nis lai ko tar pis; lo ka li ar ben dri në in fek - cija (mastoiditas, otitas, sinusitas, sepsis); cirkuliuojanèio krau jo tû rio su ma þë ji mas (de hid ra ta ci ja, nu krau ja vi mas); Behçet sin dro mas; an ti fos fo li pi di nis sin dro mas; fak to - riaus V Leiden o mutacijos; arterioveninë malformacija; gal vos trau ma; gal vos sme ge nø na vi kai; lë ti nës li gos, ly di - mos sep sio, de hid ra ta ci jos; nau ja gi miams sep sis, de hid - ra ta ci ja, gim dy mo trau ma, ðo kas, gy dy mas L-as pa ra gi na - ze; he ma to lo gi nës li gos [2, 8]. Patogenezëje svarbûs ðie mechanizmai: dël cerebriniø ve nø obst ruk ci jos vys to si au di niø hi pe re mi ja, ede ma, ið e - mi nis neu ro nø pa þei di mas ir pe te chi nës he mo ra gi jos, ku - rios su si lie da mos ga li virs ti ma sy vio mis he ma to mo mis; dël ve ni niø an èiø trom bo zës pa di dë ja ve ni nis spau di mas ir su trin ka lik vo ro re zorb ci ja per arach noi di nius gau re lius á virðutiná strëliná antá, todël iðsivysto intrakranijinë hiper - tenzija [9]. VAT bû din ga ne spe ci fi në, ávai ri kli ni ka, at si þvel giant á pro ce so lo ka li za ci jà, ap im tá, trom bo zës ak ty vu mà ir ve n i - nes ko la te ra les. Daþ niau siai VAT pa si reið kia gal vos skaus mu (75 95%), þi di ni niais epi lep si jos prie puo liais (60%), py ki ni mu, vë mi mu, ga lû niø pa re ze, su tri ku siais ju - ti mais, gal vi niø ner vø pa þei di mu (30 80%), re gos ner vø dis kø ede ma (41 50%), sà mo nës su tri ki mu [1, 10, 11]. Iki 70% VAT ávyksta virðutiniame strëliniame antyje arba skersiniame antyje. Treèdaliu atveju paþeidþiami keli 52
Galvos smegenø veniniø anèiø trombozë: trys klinikiniai atvejai ir literatûros apþvalga an èiai. 30 40% at ve jø trom buo - ja si ir ve ni niai an èiai, ir sme ge - nø ar sme ge në liø ve nos. Ávy kus VAT, 50% at ve jø ið si vys to sme - ge nø ede ma, ve ni nis in fark tas, ið jø 10 50% at ve jø he mo ra gi nis in fark tas [1]. KLI NI KI NIS AT VE JIS 1. 2 mën. kû di kis, ku ris gi më per ne ðio tas 41 sav., 4,4 kg svo - rio, stacionarizuotas á Ðiauliø ligo ni næ dël karð èia vi mo, ne ra - mu mo, de ja vi mo. Diag no zuo tas pû lin gas me nin gi tas, gy dy tas pe ni ci li nu. Bûk lei ne ge rë jant, ávy kus trau ku liams, ap në jai, tok si nio-sep si nio ðo ko bû se nos per kel tas á NRITS (neu ro lo gi nës reanimacijos ir intensyvios tera - pi jos sky riø). Tai ky ta dirb ti në plau èiø ven ti lia ci ja, do pa mi no in fu zi jos. Lik vo ro pa së liuo se ið - au go be ta he mo li zi nis strep to - kokas. Bûklë stabili, taèiau kartojantis traukuliams, esant labi - liai kû no tem pe ra tû rai, per kel tas á KMUK NLS (Ner vø li gø sky - riø). Ben dra bûk lë vi du ti nio sun - ku mo. Ak ty viø ju de siø në ra. Ryð ki hi po to ni ja, hi po ref lek si ja. Krau jy je leu ko ci to zë (14,0 10 9 /l), ane mi ja (80 g/l), CRB (10 mg/l). Lik vo ro ty ri - mas: leu ko ci to zë 345 10 6 /l, bal ty mo kie kis 5,82 g/l. Neu ro so nog ra fi ja: ið emi jos, hi pe re mi jos plo tai po þie vio bran duo liø sri ty je, pa ren chi - moje. Platûs smegenø skilveliai (dinamikoje pleèiasi). Vir - ðutinis strëlinis antis iðplëstas, jame stebimi didesnio echoge nið ku mo ne ho mo ge nið ki da ri niai (trom bai?). An ty je kraujotaka minimali. Vai kø neu ro chi rur go kon sul ta ci ja: chi rur gi nis gy dy - mas ne in di kuo ti nas. Krau jà skys ti nan tys ar kre ðë ji mà ma - þi nan tys vais tai ga li bû ti pa vo jin gi dël ga li mo krau ja vi mo á leukomaliacinius þidinius. Vai kø neu ro lo go kon sul ta ci ja: pa ki ti mai ver ti na mi kaip CNS in fek ci jos kom pli ka ci jos. Re ko men duo ja ma tæs ti etio lo gi ná simp to mi ná gy dy mà. Skir ti ibup ro fe nà, an - tibiotikus ir tæsti fenobarbitalá palaikomomis dozëmis. At lik to je gal vos sme ge nø mag ne ti nio re zo nan so to - mog ra fi jo je (MRT) be ir su in tra ve ni niu kon tras ti niu vaiz - do su stip ri ni mu (Sol. Om nis can 7 ml): su pra ten to ria liai ba za liai bi tem po ra liai, bif ron ta liai, kai rë je ok ci pi ta liai kor ti ka liai dau gy bi nës cis tos; abi pus n. cau da tus gal vø 1, 2 pav. MR DW ir T1W re þi mai, ak sia li në plokð tu ma, hi pe rin ten si nis vir ðu ti nio strë li nio ve ni nio an èio signalo intensyvumas 3 pav. MR T2W/FLAIR aksialinë plokðtuma, hiperintensinis kairiojo skersinio veninio anèio signalo intensyvumas 4 pav. MR po kontrastavimo T1W reþimas, sagitalinë plokðtuma, kaupiantys k/m dangalai, ne - pil nai uþ si pil dæs vir ðu ti nis strë li nis ve ni nis an tis projekcijoje taip pat matoma cistinë degeneracija. Smege - nø dan ga lai (minkð ta sis ir kie ta sis) su sto rë jæ, ryð kiai kau - pian tys kon tras ti næ me dþia gà (k/m), bi tem po ra liai ir fron - taliai tarp dangalø matomi lokalûs iðsiplëtimai, uþpildyti skys tu tu ri niu. Abi pus pa lei falx cerebri ið si plë tæs sub du ri - nis tar pas, uþ pil dy tas lik vo ru ne di de lës hig ro mos. Trom - buo ti strë li nis ir sker si nis an èiai (1 4 pav.). Iðvada: meningitas, lokalios empiemos bifrontaliai ir tem po ra liai po þy miai; vir ðu ti nio sa gi ta li nio ir kai rio jo sker si nio an èiø trom bo zë; ga li mai ir gi liø jø ve nø trom bo - zë, ið si plë tu sios vv. Lab be. Vai kø neu ro chi rur go re kon sul ta ci ja: em pie mos chi rur - gi nis gy dy mas ne tiks lin gas, di de lë gi li in ter ven ci ja dël pa - ly gi nus ma þø skys èio san kau pø. At lik ta ðo ni niø skil ve liø punk ci ja, in trak ra ni ji nës hi per ten zi jos po þy miø ne ste bë ta, todël acetazolamidui skirti indikacijø nëra. Di na mi ko je lik vo ro ty ri me ci to zë su ma þë jo, bal ty mo kie kis ið lie ka pa di dë jæs; pa së ly je bak te ri jø ne ið au go. Krau - 53
R. Gleiznienë, U. Matyþenok, T. Bagavièius, R. Nylander 5 pav. KT ak sia li në plokð tu ma, po trau - minis deðinëje pakauðkaulio lûþimas 6, 7 pav. MR ve nog ra fi ja: ne si di fe ren ci juo ja de ði në je sker si nis ve ni nis an tis ir vi di në jun go vena jy je ma þë jan tys uþ de gi mi niai po ky - èiai. Temperatûra normalizavosi. Pakartojus MRT, dinamika teigia - ma: iðlieka maþiau iðreikðtas difuzinis kon tras ti nës me dþia gos kau pi mas dan ga luo se, bû din gas me nin gi tui (sil - pnë jan tys uþ de gi mi niai pa ki ti mai dan ga luo se). Eks tra ak sia li niø skys èio san kau pø fron ta liai ir tem po ra liai ne - bematyti. Uþsidariusios cistinës ert - mës frontotemporabazaliai, n. cau da - tus srityje. 2. 29 m. am þiaus mo te ris at vy ko á Up sa los universitetinës ligoninës pri - ëmi mo sky riø skøs da ma si gal vos skaus mu ir vë mi mu. Prieð dvi sa vai tes mo te riai bu vo nu sta ty tas vi du ri nës ausies uþdegimas. Anamnezëje buvu - si gal vos sme ge nø trau ma, ku rios me - tu bu vo nu sta ty tas pa kauð kau lio lû þi - mas (5 pav.). Sta cio na ri za vi mo die nà bu vo at lik ta juos me ni në punk ci ja, dël átariamo meningito, taèiau uþdegiminiai pokyèiai nepasitvirtino. Atlikus MR ve nog ra fi jà (MRV), nu sta ty ta, kad nëra tëkmës deðiniame skersiniame ve ni nia me an ty je ir vi di në je jun go ve no je (6, 7 pav.); MRT ty ri mu pa - tvir tin tas de ði nio sios vi du ri nës au sies uþ de gi mas (8, 9 pav.). 3. 19 m. mer gi na krei pë si á Up sa - los universitetinës ligoninës pri ëmi - mo sky riø dël stai ga at si ra du sio gal - vos skaus mo, kai rës ran kos ir ko jos parezës. Stacionarizavus tà paèià die - 8, 9 pav. MR T2W/FLAIR ir T1W reþimai aksialinë plokðtuma: deðinëje vidurinës ausies uþdegiminiai pokyèiai 10, 11 pav. MRV matoma virðutinio strëlinio anèio trombozë 54
Galvos smegenø veniniø anèiø trombozë: trys klinikiniai atvejai ir literatûros apþvalga 12, 13, 14, 15, 16 pav. MR: T2W/FLAIR, T2W/TSE reþimai aksialinë plokðtuma, T2W/TSE ko ro na ri në plokð tu ma, T1W/TSE po kontrastavimo koronari - në ir aksialinë plokðtuma: veninis insul - tas su ne di de le he mo ra gi ne trans for ma - ci ja, tuð èios del tos simp to mas, esant ve - ni nio si nu so trom bo zei, ið si plë tu sios ko - la te ra li nës ve nos. nà bu vo at lik tas MRT ty ri mas, ku rio me tu nu sta ty ta vir ðu - tinio strëlinio anèio trombozë ir veninis insultas deðinëje parietalinëje skiltyje su hemoragine transformacija. Mer - gi na nuo try li kos me tø var to ja ge ria muo sius kon tra cep ti - kus. AP TA RI MAS Galvos smegenø VAT yra retai sutinkama, taèiau pavojinga liga, pasireiðkianti sunkiais neurologiniais simptomais [6]. Pagal lokalizacijà daþniausiai VAT ávyksta virðutiniame strëliniame (72%) arba skersiniame antyje (70%). 1/3 atve - jø tuo pat me tu ga li bû ti pa þei dþia mi ke li an èiai [4, 12]. Gal vos sme ge nø VAT diag no zei nu sta ty ti svar biau si yra neurovizualiniai tyrimai. Gali bûti atliekama kompiute ri në to mog ra fi ja (KT), mag ne ti nio re zo nan so to mog ra fi - ja (MRT), MR ve nog ra fi ja (MRV), KT ve nog ra fi ja (KTV), ce reb ri në an giog ra fi ja [16]. Ul tra gar si nis ty ri mas në ra nau din gas VAT diag nos ti - ko je, ið sky rus at ve jus, kai VAT yra áta ria ma nau ja gi miui [8]. Daþ niau siai ru ti nið kai sku bos tvar ka at lie ka ma KT, ta - èiau ðis ty ri mas svar bes nis eks kliu duo jant ki tas prie þas tis (na vi kà, ar te ri ná in fark tà). Ne kon tras ti niuo se KT vaiz duo - se ma to mas hi per den si nis ve ni nis an tis nu sta to mas 25% atvejø, taèiau ðis poþymis gali bûti ir esant dehidratacijai, pa di dë jus he ma tok ri tui, esant su b arach noi di nei ar sub du - ri nei he ma to mai. Ve ni nis in fark tas 50% at ve jø: kor ti ka - li nës ir sub kor ti ka li nës pe te chi nës he mo ra gi jos, ede ma. Jei trom buo tas tie su sis an tis, gum bu ro ir pa ma to bran duo liai yra hi po den si niai. Kon tras ti niuo se KT vaiz duo se ga li ma pa ma ty ti tuð èios del tos simp to mà (angl. empty delta sign) kon tras ti nës me dþia gos (k/m) kau pi mà si si nu so sie ne lë se apie k/m ne kau pian tá trom bà, ku ris nu sta to mas 25 30% at ve jø. Kar tais ga li ma ma ty ti gruob lë tas, ne tai - syk lin gas ve nas (dël su si for ma vu siø ko la te ra liø). KT ty ri - mo re zul ta tai ga li bû ti ir ne pa ki tæ net 15 30% gal vos sme - ge nø ve ni nës si nu sø trom bo zës at ve jø [4, 11, 13, 16 18]. La bai in for ma ty vus KT ve nog ra fi nis ty ri mas, ku rio me tu trom bai ma to mi kaip si nu sø pri si pil dy mo de fek tai jaut - ru mas apie 95% [9, 19, 20]. Dau giau in for ma ty ves nis ty ri mas, diag no zuo jant VAT, yra MRT. Ji pa ro do trom buo tà an tá, ku rio MR sig na - lo in ten sy vu mas pri klau so nuo pro ce so truk mës. 55
R. Gleiznienë, U. Matyþenok, T. Bagavièius, R. Nylander T1W re þi mu ûmus trom bas yra izoin ten si nio MR sig - na lo in ten sy vu mo pil ka jai sme ge nø me dþia gai, po ûmis trom bas hi pe rin ten si nio MR sig na lo in ten sy vu mo. T2WI re þi mu trom bas ið pra dþiø yra hi poin ten si nio MR SI (izoin ten si nis trom bas an ty je ga li at ro dy ti kaip nor - malus antis, todël reikia bûti budriems); esant veniniam in - fark tui, ma to mas hi po-hi pe rin ten si nio sig na lo ma sës efek - tas gre ti mo je pa ren chi mo je. Po ûmis trom bas T2W re þi mu yra hiperintensinio MR SI. Esant lëtinei trombozei (po 3 sa vai èiø), trom bo sig na las tam pa izoin ten si niu. T2W/FLAIR re þi mu trom bas ir ve ni nis in fark tas yra hi pe rin ten si niai. DWI re þi mu 40% at ve jø trom bas bû na hi - perintensinis. DWI/ADC radiniai parenchimoje yra ávai - rûs, he te ro ge nið ki: va zo ge ni nës ir ci to tok si nës ede mos vaiz das; ly gi nant su ar te ri ne ok liu zi ja, pa ren chi mos pa ki ti - mai daþ niau bû na gráþ ta mi. Mag ne ti nio re zo nan so ve nog ra fi ja (MRV) pa leng vi na VAT diag nos ti kà. 2D TOF re þi mu ga li ma nu sta ty ti, kad në ra krau jo tëk mës an ty je ve ni nis an tis at ro do su vel tas, ne nor ma lios, ið si plë tu sios ko la te ra li nës krau ja gys lës. Ve ni nës ið emi jos sta di jos: 1) pa ki ti mø ne si ma to; 2) T2WI/FLAIR aukð tas sig na las, be pa ryð kë ju siø an èio sie ne liø; 3) T2WI/FLAIR aukð tas sig na las su pa ryð kë ju - sio mis an èio sie ne lë mis; 4) he mo ra gi jos ar ba ve ni nis in - fark tas [11, 16, 20 22]. Gal vos sme ge nø VAT diag nos ti ka yra sun ki, nes po þy - miai nespecifiniai. Diferencijuoti reikëtø su arterijø insultu, me nin gi tu ar sme ge nø uþ de gi mu, sme ge nø abs ce su, sme ge nø vas ku li tu [16]. Taip pat reikëtø iðskirti anatominius variantus, galinèius imituoti VAT: ágimta skersinio anèio hipoplazija, de - ði ny sis sker si nis an tis do mi nuo ja 59%, kai ry sis do mi nuo ja 25%, ryð ki pa dang të, rie ba lai an ty je (ma tuo jant tan ká, tu rë - tø bû ti nuo 0 iki -250HV). Gal vos sme ge nø VAT ir in sul to di fe ren ci në diag nos ti - ka remiasi klinikiniais poþymiais: ligos pradþia (VAT po ûmë, tuo tar pu ar te ri nio in sul to at ve ju ûmi); ei ga (VAT bû din gas grei tas po þy miø pro gre sa vi mas, do mi nuo jan tys klinikiniai poþymiai yra traukuliai ir padidëjæs intrakrani - ji nis spau di mas, ðie po þy miai ne bû din gi ar te ri niam in sul - tui) [16]. Gal vos sme ge nø VAT ga li bû ti ir me nin gi to kom pli ka - cija. Meningito simptomai pasireiðkia per kelias valandas ar die nas. Pa grin di niai simp to mai uþ de gi mi niai aukð ta tem pe ra tû ra, gal vos skaus mas, spran do rau me nø ri gi dið - ku mas, taip pat ga li bû ti py ki ni mas, vë mi mas, ne ma lo nus pojûtis þiûrint á ryðkià ðviesà, mieguistumas. Daþniausiai ne kon tras ti në se KT po ky èiø ne bû na. Kar tais ga li ma sme - ge nø ede ma. Jei yra ir ce reb ri tas, diag no zuo ja mi þi di ni niai intraaksialiniai hipodensiniai pakitimai. Pokontrastinëse KT gali bûti matomi nedideli k/m kaupiantys intraaksiali - niai þi di niai ce reb ri tas; taip pat k/m ga li kaup ti uþ de gi - miðkai pakitæ dangalai vagose ir cisternose, interhemisferi nia me ply ðy je esant ly di mam me nin gi tui. Nekontrastinëje MRT matoma bazaliniø cisternø oblite ra ci ja, dël ede mi niø po ky èiø su ba rach noi di niø kon vek - si ta li niø, Sil vi jaus va gø su spau di mas. Po kon tras ti në je MRT (ske nuo ja ma T1W re þi mu) ga li mas sme ge nø dan ga - lø pa ryð kë ji mas (esant me nin gi tui) ir ávai rus k/m kau pi mas intraaksialiai (esant cerebritui). T2W/FLAIR reþimu aið - kiai matomas hiperintensinis MR SI vagose ir cisternose. Gal vos sme ge nø VAT di fe ren ci juo ti nuo me nin gi to pa de - da sme ge nø skys èio ty ri mas [18, 23]. Gal vos sme ge nø VAT rei kë tø di fe ren ci juo ti ir su sme - ge nø abs ce su. Pa grin di niai simp to mai gal vos skaus mas, py ki ni mas, vë mi mas, þi di ni në neu ro lo gi në simp to ma ti ka, trau ku liai ir sà mo nës su tri ki mai. KT vaiz duo se abs ce sas at ro do kaip hi po den si në zo na, po kon tras ta vi mo ma to mas þie das, ku rio sto ris pri klau so nuo abs ce so am þiaus: kuo jaunesnis abscesas, tuo storesnë sienelë. MRT tyrimo me tu pio ge ni nio abs ce so sig na las yra hi pe rin ten si nis DW (di fû zi jos) re þi mu [24]. Gal vos sme ge nø ve ni niø an èiø trom bo zës gy dy mas dau giau yra pa lai ko mas ar simp to mi nis ko re guo ja mi skysèiai, skiriami prieðtraukuliniai vaistai. Skiriamas anti - trom bo zi nis gy dy mas he pa ri nu, ge ria mai siais an ti ko a gu - lian tais [12 14]. IÐ VA DA Ve ni niø an èiø trom bo zæ rei kë tø átar ti jau nam ir vi du ti nio amþiaus ligoniui, kai yra neáprastas, naujai atsiradæs gal - vos skaus mas ar þi di ni në neu ro lo gi në simp to ma ti ka. VAT tu ri bû ti átrauk ta á di fe ren ci næ diag no zæ [14]. KT ty ri mas 15 30% VAT at ve jø ga li bû ti be pa ki ti mø, to dël yra svar - besnis diferencinei diagnostikai. MRT ir MR venografija yra pa ti ki miau sias ir sau giau sias ty ri mo me to das, diag no - zuo jant VAT. Gauta: Priimta spaudai: 2010 09 21 2011 01 18 Literatûra 1. Klinikinë neurologija. Red. V. Budrys. Vaistø þinios, Vil - nius, 2003. 2. McElveen WA, Gon za lez R, Keegan AP. Ce re bral ve nous throm bo sis. http://emedicine.medscape.com/ar ti cle/ 1162804-me dia (perþiûrëta 2010-06-18). 3. Coutinho JM, Ferro JM, Canhão P, et al. Ce re bral ve nous and si nus throm bo sis in women. Stroke 2009; 40: 2356 61. 4. Allroggen H, Abbott RJ. Ce re bral ve nous si nus throm bo sis. Postgrad Med J 2000; 76: 12 5. 5. Vandenbroucke JP. Ce re bral si nus throm bo sis and oral con - tra cep tives. BMJ 1998; 317: 483 4. 6. Bruijn S, Stam J, Koopman M, et al. Case-con trol study of risk of cerebral sinus thrombosis in oral contraceptive users who are carriers of hereditary prothrombotic conditions. BMJ 1998; 316: 589 92. 7. Sebire G, Tabarki B, Saunders DE, et al. Ce re bral ve nous si - nus thrombosis in children: risk factors, presentation, diagno - sis and out come. http://brain.oxfordjournals.org/cgi/con tent/ ab stract/128/3/477 (perþiûrëta 2010-06-10). 8. Patel MR. Brain, ve nous si nus throm bo sis. http://emedicine.medscape.com/ar ti cle/338750 (perþiûrëta 2010-05-23). 56
Galvos smegenø veniniø anèiø trombozë: trys klinikiniai atvejai ir literatûros apþvalga 9. Lee EJ. The empty delta sign. http://ra di ol ogy.rsna.org/ content/224/3/788. (perþiûrëta 2010-05-08). 10. Kimber J. Ce re bral ve nous si nus throm bo sis. Q J Med 2002; 95: 137 42. 11. Leach JL, Fortuna RB, Jones BV, et al. Im ag ing of ce re bral ve nous throm bo sis: cur rent tech niques, spec trum of findings, and di ag nos tic pit falls. RadioGraphics 2006; 26: S19 43. 12. Co hen JE, Boitsova S, Itshayek E. Ce re bral ve nous si nus throm bo sis. IMAJ 2009; 11: 685 8. 13. Galarza M, Gazzeri R. Ce re bral ve nous si nus throm bo sis as - so ci ated with oral con tra cep tives: the case for neu ro surgery. Neurosurg Fo cus 2009; 27: 1 5. 14. Dindar F, Platts ME. Intracranial ve nous throm bo sis com pli - cat ing oral con tra cep tion. CMA Jour nal 1974; 111: 545 8. 15. Gomes M, Deitcher SR. Risk of ve nous thromboembolic dis - ease as so ci ated with hor monal con tra cep tives and hormone re place ment ther apy. Arch In tern Med 2004; 164: 1965 76. 16. Filippidis A, Kapsalaki E, Patramani G, et al. Ce re bral ve - nous si nus throm bo sis: re view of the de mo graph ics, patho - physiology, cur rent di ag no sis, and treat ment. Neurosurg Fo - cus 2009; 27: 1 9. 17. Rao K, Knipp HC, Wag ner EJ. Com puted tomographic find - ings in ce re bral si nus and ve nous throm bo sis. Ra diology 1981; 140: 391 8. 18. Buccino G, Scoditti U, Pini M, et al. Low-oes tro gen oral con - tra cep tives as a ma jor risk fac tor for ce re bral ve nous and si - nus throm bo sis: ev i dence from a clin i cal se ries. Ital J Neurol Sci 1999; 20: 231 5. 19. Mehta BSR, Muthukrishnan MJ, et al. Ce re bral ve nous si nus throm bo sis: a great mas quer ader. MJAFI 2004; 60: 299 301. 20. Osborn AG, Blaser IS, Salzman KL, et al. Di ag nos tic im ag - ing. Brain. 1 st ed. Amisys 2004; 1(4): 96 8. 21. Stam J. Throm bo sis of the ce re bral veins and si nuses. N Engl J Med 2005; 352: 1791 8. 22. Bianchi D, Maeder Ph, Bogousslavsky J, et al. Di ag no sis of ce re bral ve nous throm bo sis with rou tine mag netic res o - nance: an up date. European Neu rol ogy 1998; 40: 179 90. 23. Incesu L, Khosla A. Men in gi tis, bac te rial. http://emedicine. medscape.com/ar ti cle/341971-over view (perþiûrëta 2010-05-08). 24. Nadalo LA, Hunter LK. Brain, Ab scess. http://emedicine. medscape.com/ar ti cle/336829-over view (perþiûrëta 2010-05-07). R. Gleiznienë, U. Matyþenok, T. Bagavièius, R. Nylander CEREBRAL VENOUS SINUS THROMBOSIS: THREE CASE REPORTS AND LITERATURE REVIEW Summary Cerebral venous sinus thrombosis is an uncommon condition, which dis tin guishes for its va ri ety of causes, clin i cal fea tures, and neuroimaging abnormalities. This article presents three venous si nus throm bo sis clin i cal cases, etiologic fac tors, ra dio log i cal and differential diagnoses. Keywords: cerebral venous sinus thrombosis, inflammation dis or ders of the mid dle ear, men in gi tis, empiema, oral con tra cep - tive, computerized tomography, magnetic resonance imaging to - mography. 57